Algemeen advies om te onthouden

Mensen met bronchiëctasieën worden geadviseerd goed op hun algemene gezondheid letten. Eet gezond en uitgebalanceerd en doe regelmatig aan lichaamsbeweging. Uitdroging kan ervoor zorgen dat het slijm dikker wordt en moeilijker te verwijderen, dus zorg dat u goed gehydrateerd blijft.

Neem uw medicijnen in zoals voorgeschreven, zorg dat u de jaarlijkse griepvaccinatie krijgt evenals de eenmalige vaccinatie tegen pneumokokken.

Omdat mensen met bronchiëctasieën een hoger risico lopen op infecties, is het een goed idee om uw handen te wassen voor het eten, maar ook voor het voorbereiden van medicijnen. Ook kunt u het best de luchtwegen vrijmaken en andere medische procedures volgen, zoals het reinigen van vernevelaars.

Probeer elke dag aan lichaamsbeweging te doen

Lichaamsbeweging en actief blijven kunnen helpen bij het verwijderen van slijm uit uw longen, geven u vaak meer energie en helpen u beter te slapen.

Het is bewezen dat het laten werken van de longen tijdens lichaamsbeweging de kortademigheid en de vermoeidheid vermindert. Praat met uw arts of fysiotherapeut/kinesist over de beste oefeningen voor u, probeer elke dag wat aan lichaamsbeweging te doen en bouw dit geleidelijk op.

• Longrevalidatie

  Longrevalidatie bestaat uit een gestructureerde reeks lessen die gewoonlijk worden gegeven over een periode van 6-8 weken. Het bestaat uit oefeningen en training voor mensen met chronische aandoeningen aan de luchtwegen, maar heeft ook grote voordelen aangetoond voor mensen met bronchiëctasieën. U kunt uw zorgverlener eventueel vragen om u door te verwijzen.

  Raadpleeg voor meer informatie ons informatieblad over longrevalidatie

  Houd er rekening mee dat de lessen voor longrevalidatie in de meeste landen zijn ontwikkeld voor mensen met COPD en dat een gedeelte van de leerstof niet relevant zal zijn voor u en uw aandoening.

• Omgaan met vermoeidheid

  Het komt vaak voor dat u erg vermoeid bent als u lijdt aan bronchiëctasieën. U kunt deze vermoeidheid overweldigend vinden en dat kan ervoor zorgen dat u weinig energie heeft voor alledaagse activiteiten.

  Vermoeidheid heeft op iedereen een andere invloed, maar u kunt:

  • een algemeen gebrek aan energie hebben;
  • het moeilijk vinden om u te concentreren of beslissingen te nemen;
  • geïrriteerd zijn en snel van streek raken;
  • het moeilijk vinden om dingen te onthouden;
  • een onderbroken nachtrust hebben;
  • u terugtrekken van familie en vrienden.

  Een aantal tips om uw energie te sparen:

  • Pas regelmatig technieken toe om uw ademhaling te controleren en zorg voor een goede lichaamshouding.
  • Bespaar energie, bijvoorbeeld door afwas aan de lucht te laten drogen en voor zoveel mogelijk activiteiten te gaan zitten.
  • Voer regelmatig lichte oefeningen uit.
  • Geef uzelf meer tijd om iets te doen en plan rustperiodes.
  • Organiseer uw tijd: doe de activiteiten die de meeste energie kosten op een tijdstip in de dag/week wanneer u de meeste energie heeft.
  • Zorg dat u ondersteuning krijgt: wees niet bang om hulp te vragen.
  • Organiseer uw ruimte: plaats de items die u het vaakst gebruikt in lades of op planken tussen middel-/schouderhoogte.
  • Probeer ervoor te zorgen dat u een goede, ononderbroken nachtrust krijgt.
  • Eet gebalanceerd en drink voldoende heldere, niet-alcoholische vloeistoffen.
  • Ontspan.

Zorg dat er geen slijm (sputum) wordt opgebouwd in de luchtwegen

Iedereen met bronchiëctasieën zou een respiratoir fysiotherapeut/kinesist moeten raadplegen om technieken te leren voor het vrijmaken van de luchtwegen. Vraag uw arts om u door te verwijzen.

Een fysiotherapeut/kinesist zal u beoordelen en uw borst onderzoeken. Hij/zij bespreekt met u welke methoden kunnen helpen bij het verwijderen van slijm (sputum) uit uw longen en helpt bij het kiezen van de technieken die voor u het meest relevant zijn. Dit worden ook wel luchtwegklaringstechnieken genoemd.

Het is erg belangrijk om uw luchtwegen vrij te maken van zoveel mogelijk sputum om het aantal luchtweginfecties te verminderen. De technieken die hieronder worden getoond, helpen u de blokkade in uw luchtwegen te verminderen, de hoeveelheid lucht die in uw longen komt te verhogen en bacteriële infecties te reduceren.

• Actieve ademhalingscyclus

  Deze techniek bestaat uit 3 onderdelen:

  • Ademhalingscontrole
  • Diep ademen of oefeningen voor het uitzetten van de borst (Thoracic Expansion Exercises, TEE)
  • Puffen, ook wel 'geforceerde expiratoire techniek' genoemd (Forced Expiration Technique, FET)

  Zie 'Video's'.

• PEP's, bijv. Flutter. Acapella

  PEP's (positive expiratory pressure, of 'positieve uitademingsdruk' in het Nederlands) zijn handheld-apparaten die helpen bij het verwijderen van uw sputum. Veelvoorkomende handelsnamen zijn Flutter en Acapella.

  U ademt met een lichte weerstand uit door het apparaat, waardoor oscillaties (flutters) worden gecreëerd in de druk van uw luchtwegen.

  Dit voorkomt dat de luchtwegen inklappen en maakt het sputum los. U moet worden onderzocht om te beoordelen of dit apparaat voor u geschikt is.

  Zie 'Video's'.

• Autogene drainage

  Dit is een ademhalingsoefening waarbij u zover mogelijk moet uitblazen om eventueel sputum los te maken in de kleine luchtwegen bij de randen van uw longen. Het sputum kan vervolgens worden verplaatst naar de meer centrale luchtwegen, zodat het gemakkelijker opgehoest kan worden.

  Zie 'Video's'.

• Posturale drainage

  Dit is een techniek voor het klaren van de luchtwegen door verschillende houdingen aan te nemen die helpen het slijm uit verschillende delen van de long af te voeren.

  Dit wordt vaak gecombineerd met percussie, waarbij het zachtjes tikken op delen van het lichaam helpt om slijm te verplaatsen van de verste delen van de long naar de centrale buizen van de luchtwegen, waar het gemakkelijk kan worden opgehoest.

Uw fysiotherapeut/kinesist kan u advies geven over het beheersen van uw kortademigheid

De meeste mensen raken weleens buiten adem, bijvoorbeeld wanneer u sport of rent om de bus te halen. Dit gaat snel over en is ook niet al te oncomfortabel.

Sommige mensen met bronchiëctasieën kunnen echter heel gemakkelijk buiten adem raken. Deze kortademigheid is onaangenaam, ernstig en kan bij de minste inspanningen optreden. Het kan ook angstgevoelens bij u opwekken.

• Wat kan helpen?

  Leren om uw ademhaling te regelen zal helpen uw kortademigheid onder controle te houden en angst- en paniekgevoelens verminderen.

  Uw fysiotherapeut/kinesist kan u advies geven over het beheersen van uw kortademigheid, waaronder:

  • technieken voor ademhalingscontrole
  • verschillende houdingen om uw kortademigheid te verlichten
  • welke oefeningen u kunt doen
  • technieken om uw energie op peil te houden en uzelf rust te gunnen
  • ontspanningstechnieken

• Wees voorbereid

  Als u voorbereid bent op kortademigheid kan dit u helpen u gerust te stellen en uw angst verminderen wanneer het voorkomt:

  • Wanneer u buiten adem raakt of wakker wordt met een gevoel van kortademigheid, gaat u rechtop zitten en buigt u voorover. Ga bijvoorbeeld op de rand van de stoel/het bed zitten en leun met uw armen op een tafel.
  • Voor sommige mensen kan een ventilator helpen.
  • Houd uw inhalatoren binnen handbereik en neem uw puffer in.
  • Probeer uw technieken voor ademhalingscontrole toe te passen.
  • Probeer er niet tegenin te gaan en ontspan uw schouders.
  • Raadpleeg uw arts wanneer de kortademigheid nieuw is of verergert.

Omgaan met neerslachtigheid en depressie

Het is een natuurlijke reactie om u af en toe neerslachtig te voelen, omdat u moet leren uw aandoening te accepteren en u hieraan aan te passen.

Wanneer u zich het grootste gedeelte van de tijd neerslachtig voelt, kunt u lijden aan een depressie. Praat met iemand en laat hem/haar weten hoe u zich voelt.

Veel mensen met bronchiëctasieën vinden online forums en steungroepen erg belangrijk. Contact met anderen die begrijpen hoe het voelt om deze aandoening te hebben, kan ervoor zorgen dat u zich minder alleen voelt. Zie 'Ondersteuning in uw taal'.

Uw arts of verpleegkundige heeft veel ervaring met mensen die lijden aan chronische aandoeningen en kunnen ook zeer geschikt zijn om mee te praten.

Een exacerbatie wordt ook weleens een luchtweginfectie of een opflakkering van bronchiëctasieën genoemd.

Download ons diagram met informatieover het herkennen van een exacerbatie en welke stappen u moet nemen.

Blijf communiceren en uw gevoelens delen met uw partner

Bronchiëctasieën hebben geen invloed op uw seksuele vermogen, maar sommige gerelateerde problemen zoals een gebrek aan energie, hoesten en kortademigheid kunnen van invloed zijn op uw uithoudingsvermogen en interesse in seks, en kunnen leiden tot het vermijden van seksuele intimiteit, vooral als u zich zorgen maakt over het ophoesten van sputum. U kunt zich hier ook zorgen over maken wanneer u begint aan een nieuwe relatie.

Ook depressie en angst kunnen van invloed zijn op uw behoefte aan seks. Uw partner denkt wellicht dat het beter is om seks te vermijden omdat hij/zij u niet van streek wil maken. Het is belangrijk om eerlijk met elkaar te blijven communiceren, want het behouden van intimiteit en een gevoel van verbondenheid kan helpen bij het bestrijden van de eenzaamheid en isolatie die u misschien voelt.

Praat met uw partner over hoe u zich voelt en waar u zich zorgen over maakt. Dit zal het gemakkelijker voor u maken om met de situatie om te gaan voordat het een probleem wordt.

• Belangrijkste tips

  De onderstaande tips kunnen nuttig zijn, maar als u vragen heeft over uw seksuele relatie, bespreek deze dan met uw arts. Uw arts is gewend aan het bespreken van persoonlijke zaken, dus u hoeft zich niet beschaamd te voelen.

  • Denk aan seks als een vorm van lichamelijke activiteit en plan wanneer u seks zult hebben.
  • Los de secreties in uw luchtwegen op met de technieken voor het vrijmaken van de luchtwegen, voordat u seks heeft.
  • Gebruik de ademhalingstechnieken zoals u bij elke andere activiteit zou doen en neem uw rust wanneer dat nodig is.
  • Kies een positie die minder energiek is en waarbij druk op de borst vermeden wordt. Op uw zij liggen tijdens de geslachtsgemeenschap kan bijvoorbeeld comfortabeler en minder vermoeiend zijn.
  • Bedrijf de liefde niet wanneer u aan het einde van de dag moe bent. Kies een tijdstip wanneer u zich het meest fris en ontspannen voelt.

Aanbevelingen voor het reizen met bronchiëctasieën

Gebaseerd op 'Recommendations for travelling with bronchiectasis: a joint ELF/EMBARC/ERN-Lung collaboration' (Aanbevelingen voor het reizen met bronchiëctasieën: een samenwerking tussen ELF/EMBARC/ERN-Lung) en aangevuld met tips van reizigers met bronchiëctasieën.

Een diagnose bronchiëctasieën betekent niet dat u niet meer kunt reizen voor vakantie of voor het werk. U moet alleen vooruitdenken over het inpassen van uw gebruikelijke medicatie en fysiotherapie/kinesitherapie in uw reisschema. Overleg met uw arts en plan uw reis samen.

Advies over wat u moet weten voor u op reis gaat:

• Is het voor de meeste mensen met bronchiëctasieën veilig om te reizen?

  Het is voor de meeste mensen met bronchiëctasieën veilig om te reizen. Wanneer uw toestand stabiel is en u zich niet onwel voelt, zult u waarschijnlijk geen problemen ondervinden tijdens het vliegen. Het kan echter beter zijn het advies van uw arts in te winnen voordat u een vlucht plant of boekt.

  Raadpleeg uw arts indien:

  • u het gevoel heeft dat u een infectie kunt krijgen;
  • u zich recentelijk onwel heeft gevoeld;
  • u twijfels heeft.

  Soms kan het beter zijn om uw reis uit te stellen.

  U heeft een medische verklaring nodig om te vliegen indien:

  • u twijfels heeft over uw fitheid als gevolg van een recente ziekte, een periode in het ziekenhuis, operatie of wanneer uw toestand instabiel is;
  • u speciale diensten of apparatuur nodig heeft, bv. assistentie, zuurstof.

  Sommige mensen, maar zeker niet allemaal, merken dat ze meer exacerbaties ervaren wanneer ze regelmatig reizen. Wanneer u een baan of carrière overweegt waarbij u regelmatig moet reizen, is het aan te raden uw gespecialiseerde arts te raadplegen.

• Zijn er bestemmingen of omstandigheden die ik zou moeten vermijden?

  U dient voorzichtig te zijn met:

  • Grote hoogten: een lager zuurstofgehalte kan bij sommige mensen problemen veroorzaken. U kunt nog steeds genieten van de bergen, maar zorg dat u niet te hoog en te snel gaat. Volg de aanwijzingen voor het voorkomen van hoogteziekte en raadpleeg uw arts wanneer u plannen heeft om hoger dan 3.050 meter (10.000 feet) te gaan.
  • Steden met zware luchtvervuiling: prima om doorheen te rijden, maar niet te adviseren als verblijfplaats. Controleer de niveaus van luchtvervuiling voor alle steden op Air Pollution in the World - Real-Time Air Quality Index (Luchtvervuiling in de wereld - Realtime luchtkwaliteitsindex).

• Welke medicijnen moet ik meenemen?

  Pak uw reguliere medicijnen in, maar houd rekening met het volgende:

  • Bewaar al uw medicijnen in uw handbagage voor het geval er vertraging optreedt of uw ruimbagage kwijtraakt.
  • Bewaar al uw medicijnen in de originele verpakking, samen met een kopie van uw recept, voor het geval u hiernaar wordt gevraagd tijdens de veiligheidscontrole.
  • Zorg dat u voldoende medicijnen bij u heeft voor de duur van uw reis, plus extra doses voor het geval uw verblijf onverwachts wordt verlengd.
  • Als er voor uw medicijnen speciale bewaaromstandigheden nodig zijn controleer dan of deze aanwezig zijn op uw bestemming.
  • Vraag uw arts of apotheker om advies voor het aanpassen van de tijdstippen dat u uw medicijnen inneemt wanneer u verschillende tijdzones doorkruist.

  Noodpakket:

  Uw arts kan u ook een 'noodpakket' voorschrijven met sterkere medicijnen om u te helpen wanneer u tijdens uw reis een infectie krijgt. Vraag hem/haar:

  • in welk geval u deze moet innemen;
  • wanneer/waar u plaatselijke medische hulp kunt inschakelen als uw conditie verslechtert.

  Indien u een vernevelaar gebruikt:

  • Vraag uw arts of fysiotherapeut naar lichtere, draagbare modellen.
  • Oefen het gebruik en het reinigen van de vernevelaar voordat u vertrekt en neem reservebatterijen of een stekkeradapter mee.
  • Als het apparaat werkt op het elektriciteitsnet, controleer dan de spanning op uw bestemming. Europese vernevelaars (220-230V) werken mogelijk niet op lagere spanningen, bijv. in de VS of Canada (120V) - controleer spanningen op www.worldstandards.eu
  • Wanneer u gaat vliegen, probeer dan voor/na de vlucht op de luchthaven te vernevelen, in plaats van in het vliegtuig, indien dit mogelijk is.

  Een aantal andere dingen die u moet doen:

  • Controleer of de algemene medicijnen die voor uw bestemming worden aanbevolen (zoals malaria-tabletten) niet botsen met uw reguliere behandelingen.
  • Zorg dat u bij bent met griepprikken en een vaccinatie tegen longontsteking (ook bekend als pneumokokkenvaccinatie).
  • En vergeet de dagelijkse hygiëne niet om uzelf te beschermen tegen verkoudheid/griep/andere infecties van andere mensen.
  • Was regelmatig uw handen.
  • Gebruik een handreiniger: neem altijd een klein flesje met u mee.
  • Een mondkapje is niet nodig, maar deel geen zaken zoals handdoeken, kussens, drinkflessen/-bekers, zonnebrillen, bestek of koptelefoons.

• Moet ik documenten meenemen over mijn aandoening?

  Als uw bronchiëctasieën stabiel zijn en u het goed onder controle heeft:

  • Controleer de voorschriften inzake medicijnen op recept voor de bestemming waar u naartoe reist. Sommige medicijnen zijn alleen in bepaalde hoeveelheden toegestaan, vereisen documentatie of kunnen in sommige landen illegaal zijn: controleer dit bij de ambassade van het land waar u naartoe gaat.
  • Neem een kopie mee van de recepten van uw reguliere medicijnen.
  • Neem een brief mee van uw arts waarin het doel van de medicijnen wordt beschreven.

  Extra handbagage is gewoonlijk toegestaan voor medische instrumenten, zoals een vernevelaar, apparaat voor fysiotherapie, zuurstofapparatuur of medicijnen in grote verpakkingen. Nogmaals, zorg er in dit geval voor dat:

  • u een brief heeft van uw arts over uw aandoening;
  • u een kopie meeneemt van uw recepten/voorschriften of andere begeleidende documentatie.

  Indien u recentelijk ziek bent geweest of vatbaar bent voor regelmatige infecties, vraag uw arts dan om een Medisch rapport voor behandelingen in het buitenland (pdf) ter ondersteuning van medisch personeel in het geval u een behandeling nodig heeft. Hierin moeten de volgende gegevens opgenomen zijn:

  • De status van uw gezondheid, allergieën, chronische infecties, reguliere medicijnen en medische instrumenten.
  • Uw aanbevolen behandeling voor een exacerbatie of plotselinge verslechtering van uw aandoening.

• Hoe zit het met het vrijmaken van de luchtwegen terwijl ik op reis ben?

  Plan vooruit, pas u aan en improviseer:

  • Vraag uw fysiotherapeut/kinesist voordat u op reis gaat naar technieken voor het klaren van de luchtwegen die zonder hulp of apparatuur kunnen worden uitgevoerd op bijvoorbeeld een openbaar toilet.
  • Probeer uw luchtwegen voor en na een vlucht of lange reis met de bus/trein te klaren.
  • Wanneer u een vernevelaar met zoutoplossing gebruikt, kan het zijn dat u die tijdens een langeafstandsvlucht moet gebruiken terwijl u in uw stoel zit. Ga dan naar de wc om uw luchtwegen te klaren, om andere passagiers niet te storen.
  • Neem voldoende zakdoekjes mee (en plastic zakjes om deze weg te gooien: luierzakken zijn ideaal!).
  • Vermijd het innemen van hoestonderdrukkers. Deze worden niet aanbevolen voor bronchiëctasieën.
  • Wanneer u deelneemt aan een begeleide reis met veel activiteiten, is het wellicht een goed idee om de tourmanager te informeren dat u voldoende tijd en ruimte nodig heeft om uw vernevelaar te gebruiken en/of fysiotherapie/kinesitherapie te doen.

• Welke reisverzekering heb ik nodig?

  Allereerst moet u de reisverzekeraar laten weten dat u bronchiëctasieën heeft. De verzekeraar zal u een aantal vragen stellen om het risiconiveau te bepalen, zoals: 'Bent u in het afgelopen jaar opgenomen geweest in het ziekenhuis?' of 'Hoe ver kunt u lopen zonder kortademig te worden?'

  Zorg er daarna voor dat u een polis heeft die dekking biedt voor:

  • Een reeds bestaande chronische aandoening (bronchiëctasieën).
  • Medische behandeling in het geval de aandoening verslechtert terwijl u in het buitenland bent.
  • Terugreis bij een ernstige noodsituatie met betrekking tot uw gezondheid.

• Wat als ik tijdens de vlucht extra zuurstof nodig heb?

  De meeste mensen met bronchiëctasieën hebben dit niet nodig, maar overleg dit ruim van tevoren met uw arts om te controleren of uw longcapaciteit of zuurstofopname niet bijzonder laag is.

  Als hij/zij zegt dat u wellicht zuurstof nodig heeft tijdens de vlucht, heeft u extra documentatie nodig en dient u de luchtvaartmaatschappij op de hoogte te stellen.

  Ook als u al zuurstof gebruikt, dient u de luchtvaartmaatschappij op de hoogte te stellen en moet u het zuurstofgehalte wellicht verhogen tijdens de vlucht.

  Informatie over vliegreizen voor mensen met alle chronische longaandoeningen is beschikbaar op de website inzake vliegreizen van de European Lung Foundation. Deze website bevat informatie over het zuurstofbeleid van luchtvaartmaatschappijen en contactgegevens van zuurstofleveranciers in andere landen.

• Zal het mijn activiteiten tijdens de vakantie beperken?

  Niet meer dan thuis.

  Een sport waarmee u voorzichtig moet zijn is diepzeeduiken. Dit is afhankelijk van uw conditie: veranderingen in diepte kunnen ervoor zorgen dat lucht die achter slijm 'gevangen' zit, gaat uitzetten en schade veroorzaakt aan uw longen. Duiken kan veilig zijn indien:

  • u geen slijm of kortademigheid heeft, en
  • uw longfunctie normaal is.

  Raadpleeg uw gespecialiseerde kliniek als u niet zeker bent. Houd het anders bij snorkelen.

  Wat u ook buiten doet, we raden u aan zonnebrand met een hoge beschermingsfactor te gebruiken, omdat bepaalde behandelingen de gevoeligheid van uw huid kunnen verhogen. Drink ook voldoende water om gehydrateerd te blijven.

  Als u hier fysiek toe in staat bent, kunt u wandelen, rennen, fietsen, zwemmen, skiën of wat u maar wilt. Houd wel rekening met de omstandigheden en overdrijf het niet. Of doe gewoon lekker lui: het is uw vakantie.

  Veel reisplezier!

Zie ook 'Geneesmiddelen in ontwikkeling'

• Welke soorten onderzoek zijn er?

  Er zijn 2 soorten onderzoeksstudies:

  • Klinische trials: studies die meten hoe veilig en effectief een medische behandeling zal zijn voor menselijk gebruik. De behandeling kan bestaan uit een medicijn, een apparaat, een procedure of een trainingsprogramma. Een trial is een onderzoek waarmee een interventie (nieuwe behandeling) wordt geïntroduceerd bij een persoon met bronchiëctasieën.
  • Observationeel onderzoek: streven ernaar de kwaliteit van leven te verbeteren door gezondheidsresultaten te meten. Deze onderzoeken kunnen bijvoorbeeld kijken naar informatie die is verzameld uit bloedmonsters, ademhalingstests, keuzes in levensstijl, enz.

• Waarom zou ik deelnemen aan onderzoek?

  Mensen met een ziekte of aandoening nemen vaak deel aan onderzoeken om anderen te helpen. Veel mensen willen ook de kans krijgen op aanvullende gespecialiseerde gezondheidszorg die anders niet voor hen beschikbaar is. Dit kan bestaan uit:

  • frequentere gezondheidsmonitoring
  • de kans om een nieuwe behandeling te proberen
  • snellere toegang tot zorg
  • de kans om het gevoel te krijgen meer controle te hebben over hun eigen gezondheidszorg.

  U wordt niet aangemeld voor enig onderzoek zonder dat u de tijd heeft gekregen om informatie over het onderzoek te lezen en vragen te stellen.

• Zijn er nadelen?

  De risicofactoren moeten in overweging worden genomen. Elk risico dat is gerelateerd aan het onderzoek zal door het onderzoeksteam aan u worden uitgelegd.

  Veel onderzoeken vergoeden de reiskosten van deelnemers naar en van de klinieken, maar als u het ongemak van regelmatige bezoeken aan de kliniek of het innemen van medicijnen niet prettig vindt, is een trial wellicht niet de juiste optie voor u.

  Als u graag wilt deelnemen aan onderzoek, maar het ene onderzoek is niet geschikt vanwege de eventuele nadelen, dan kan een ander onderzoek wel perfect voor u zijn. Vraag het onderzoeksteam of er andere onderzoeken beschikbaar zijn waaraan u kunt deelnemen.

• Hoe kan ik informatie krijgen over onderzoeksstudies?

  Praat met uw zorgverleners als u meer informatie wenst over het deelnemen aan een trial.

  U kunt ook deze databases doorzoeken voor actuele onderzoeken inzake bronchiëctasieën die plaatsvinden over de hele wereld.

  • EU Clinical Trials Register (EU-register voor klinische trials)
  • Clinicaltrials.gov (Amerikaanse nationale bibliotheek geneeskunde) - in 200 landen.